สมัยนี้คนอินเดียเขาไม่ไปธนาคารกันแล้ว แถมโทรศัพท์มือถือก็เป็นปัจจัยสำคัญในการใช้ชีวิต ไม่ใช่แค่ท่องเว็บเท่านั้น แต่เอาไว้จ่ายเงิน ชำระค่าบริการต่างๆ ล่าสุด เลยขยายบริการไปถึงร้านกาแฟ ทำนองว่าสั่งกาแฟ แล้วแคชเชียร์ก็ถามว่า “อยากเปิดบัญชีออนไลน์กันไหมครับ?”
บัญชีธนาคารออนไลน์ เปิดได้ที่ร้านกาแฟ

ในอินเดีย เชนร้านกาแฟยอดนิยมรายหนึ่งคือ Café Coffee Day ดึงเอากลยุทธ์การขายที่บอกว่า เพียงสั่งกาแฟ คุณก็มีสิทธิเปิดบัญชีธนาคารแบบ Digital Banking ได้ เพราะแต่ละร้านจะมีเครื่องอ่านลายนิ้วมือติดร้านไว้ สิ่งที่ลูกค้าต้องทำก็แค่ยืนยันตัวตนผ่านบัตรที่ (คนอินเดีย) ใช้อยู่แล้วอย่าง Aadhaar ทุกอย่างทำได้หมดผ่านแคชเชียร์ในร้านกาแฟ

Digital Banking หรือ Digibank นี้คือ บัญชีธนาคารที่ไม่จำเป็นต้องมีบัญชีในทางกายภาพ แต่อยู่ในโทรศัพท์มือถือ ทุกอย่างอยู่ในระบบอินเทอร์เน็ต คือเป็นบัญชีธนาคารดิจิทัลเต็มรูปแบบ
David Gledhill ซีไอโอของ DBS Group ซึ่งเป็นธนาคารที่มุ่งไปยัง Mobile Banking โดยตรงในอินเดีย ตอนนี้มีผู้ใช้งาน Digibank ในอินเดียกว่า 1.2 ล้านราย และในปี 2021 ก็ตั้งเป้าให้ถึง 5 ล้านรายให้ได้
“เมื่อผู้คนเข้ามาสั่งกาแฟในร้าน เขาสามารถเปิด Digibank ได้ ทำให้เรามีสเกลที่กว้าง แต่ใช้ต้นทุนที่ไม่สูงนัก” เพราะร้านกาแฟกว่า 500 สาขาในเมืองใหญ่ๆ ของอินเดียก็เป็นพาร์ทเนอร์กับ DBS ทั้งนั้น

“Digibank ช่วยให้ผู้บริโภคลดค่าใช้จ่ายในการทำธุรกรรมทางการเงิน จะโอน จะถอน จบในแอพพลิเคชั่นเดียว ส่วนในด้านของผู้ให้บริการเอง การทำ Digibank ยังเจาะตลาดไปหาผู้คนในอินเดียได้ดีกว่าการเปิดบัญชีกับธนาคารรูปแบบเดิมๆ ที่สำคัญใช้เงินน้อยกว่าถึง 5 เท่า”
นั่นเป็นเพราะว่า ตอนนี้ในอินเดียผู้คนหันไปใช้โทรศัพท์มือถือกันมากขึ้นในชีวิตประจำวัน คิดเป็นตัวเลขกว่า 80% ที่การเข้าสู่เว็บไซต์ทำโดยผ่านมือถือ

นอกจากนั้น PricewaterhouseCoopers (PwC) ยังบอกว่า ในปี 2015 ที่ผ่านมา คนอินเดียกว่า 233 ล้านคนไม่ได้ไปเข้าธนาคารเลยแม้แต่ครั้งเดียว

จากแนวโน้มเหล่านี้ Digibank จึงเป็นแนวโน้มที่อินเดียกำลังจะเกิดขึ้น ด้วยปัจจัยทั้งการใช้งานโทรศัพท์มือถือที่เพิ่มขึ้นและสถิติการไม่เข้าธนาคารที่สูง ก็ชัดเจนว่า คนอินเดียต้องการบัญชีธนาคารที่เป็นดิจิทัลเพิ่มมากขึ้นแน่นอน

มองตลาด Fintech ในอินเดีย และความท้าทายของ DBS

เอาเข้าจริงแล้ว แม้ว่าในอินเดียจะยังไม่มีธนาคารที่ทำ Digibank หรือ Mobile Banking จริงจังอย่าง DBS แต่ที่แน่ๆ ในอินเดียมีบริษัทที่ทำ Mobile Payment หรือบริการชำระเงินผ่านโทรศัพท์มือถือเยอะมาก ไม่ว่าจะเป็น Paytm, Airtel, India Post และ Fino คือมีให้เลือกหลากหลายมาก เทียบกับ DBS ที่ตอนนี้มีแค่ 12 สาขาในอินเดีย แต่บรรดาบริษัท Mobile Payment เหล่านี้มีสาขาเป็นร้อยๆ ในอินเดีย

แต่ก็ด้วยเหตุนี้เองที่เองที่น่ากังวล เพราะในทางธุรกิจ หาก DBS ขยายการบริการ Digibank ไปเรื่อยๆ ไล่ให้คนเปิดบัญชีออนไลน์กับตัวเองจนกว้างขวาง และครองตลาดไว้ทั้งหมด ก็อาจไม่เป็นผลดี เพราะต้องไม่ลืมว่า “การทำธุรกิจที่ทำให้ตลาดไม่มีการแข่งขัน สุดท้ายก็จะนำไปสู่ความไม่ยั่งยืน” ตรงนี้ถือเป็นดาบสองคมที่ต้องระวังเอาไว้ให้ดี